Dlaczego słońce jest niebezpieczne dla ludzkiej skóry? Kto jest najbardziej narażony na nowotwory skóry, jakie preparaty ochronne powinno się stosować oraz co zrobić, jeśli już poparzymy się podczas letnich kąpieli słonecznych?

– Słońce to wszechobecne, bogate źródło światła. Dla skóry człowieka podstawowe znaczenie ma promieniowanie UV o długości fali 280-400nm. Promieniowanie UV jest odpowiedzialne za ostrą reakcję posłoneczną jaką jest oparzenie słoneczne. Wystąpienie tego stanu jest traktowane jako czynnik ryzyka rozwoju nowotworów skóry, zwłaszcza, gdy dotyczy dzieci. Przewlekłe, szkodliwe rekcje posłoneczne to: starzenie się skóry w postaci przebarwienia, zmarszczek, rozszerzonych „naczynek”, ponadto rozwój zmian przednowotworowych i nowotworów skóry, w tym czerniaka złośliwego – mówi dr n. med. Jolanta Szczepanowska , specjalista dermatologii i wenerologii Poradni Dermatologicznej MCZ w Głogowie. Ryzyko rozwoju nowotworu skóry jest wyższe jeśli: ma się jasna karnację, miało się jakiekolwiek oparzenia słoneczne w dzieciństwie lub częste oparzenia jako osoba dorosła, spędza się dużo czasu na słońcu czy to w pracy czy w czasie wolnym, korzysta się z solarium, posiada się więcej niż 50 znamion lub osoba z rodziny miała nowotwór skóry. Poza tym na ryzyko chorób nowotworywch skóry narażone są osoby po 50 roku życia, te które przyjmują tzw. leki immunosupresyjne pacjenci, którzy mieli przeprowadzony zabieg transplantacji, inaczej przeszczepienia narządu.
Specjalną uwagę powinno się zwracać na dzieci, u których nadmierna ekspozycja na słońce w dzieciństwie znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów skóry w przyszłości. – Skóra dziecka ma inną budowę. Jest cienka, jasna, stąd podatność na szkodliwy wpływ promieniowania UV. Ponadto u dzieci większe jest ryzyko wystąpienia reakcji posłonecznych o charakterze ogólnoustrojowym takich jak odwodnienia czy udary słoneczne. Dzieci poniżej 3 roku życia nie powinny przebywać na słońcu. W przypadku konieczności ekspozycji, najskuteczniejszą ochronę stanowią ubrania – tłumaczy doktor Jolanta Szczepanowska.
Ekspozycję na promieniowanie UV powinny istotnie ograniczyć osoby przyjmujące niektóre leki bądź stosujące je w formie zewnętrznej, jak maści, żeli itp. – Objawy przypominają oparzenie słoneczne, występują nagle i mogą mieć ciężki przebieg. Wśród leków ogólnych tzw. reakcje fototoksyczne mogą wywoływać niektóre antybiotyki, leki przeciwbólowe, leki hipotensyjne (obniżające ciśnienie krwi), antyarytmiczne (stosowane w terapii zaburzeń rytmu serca) i wiele innych. Spośród leków zewnętrznych niebezpieczne reakcje skórne posłoneczne mogą wystąpić po lekach przeciwbólowych, przeciwzapalnych. W lecie bardzo często dochodzi do zapaleń skóry w następstwie kontaktu skóry z niektórymi roślinami. Do typowych roślin zalicza się trawę łąkową, marchew, pietruszkę, piołun, osty i wiele innych. Bardzo niebezpieczny jest kontakt z barszczem olbrzymim, ponieważ na skórze mogą powstać duże pęcherze i zmiany oparzeniowe – informuje dr Szczepanowska.
Jest długa lista chorób wywoływanych bądź zaostrzanych pod wpływem promieniowania UV. W przypadku niektórych chorób dochodzi do poprawy pod wpływem ekspozycji słonecznej. – W tej pierwszej grupie wymienić można tzw. choroby tkanki łącznej, której przykładem jest toczeń rumieniowaty. Przykładem chorób zwykle dobrze odpowiadających na słońce jest łuszczyca zwykła i atopowe zapalenie skóry – wyjaśnia dermatolog.
Dobór preparatu ochronnego z filtrem przeciwsłonecznym powinien uwzględniać warunki nasłonecznienia, a te zależą od szerokości geograficznej, pory roku czy pory dnia oraz typu skóry. Im większe jest nasłonecznienie i osoba ma jaśniejszą skórę tym faktor ochronny powinien być wyższy.- Nie bez znaczenia jest formuła kosmetyczna preparatu ochronnego. Chętniej bowiem stosowane są indywidualnie dobrane konsystencje, co sprzyja skutecznej ochronie skóry. Dostępny jest szeroki wybór konsystencji, jak krem, fluid, żel, mleczko czy sztyft , które są dostosowane do wymagań i potrzeb każdego z nas. Bardzo ważne jest właściwe zastosowanie preparatu ochronnego – produkt należy w odpowiedniej ilości („dwie warstwy zamiast jednej”) nakładać przed wyjściem na słońce, ponawiać nakładanie produktu co 2 godziny lub po kąpieli oraz nadmiernym spoceniu się. To dotyczy również stosowania formuły wodoodpornej – instruuje doktor Jolanta Szczepanowska.
Przed oparzeniami słonecznymi koniecznie trzeba się chronić. – Zasady chroniące przed oparzeniem słonecznym to: unikanie przebywania na słońcu w godzinach największego nasłonecznienia , czyli między godziną 12.00 a 16.00. Można ochronić się za pomocą ubrań, nakrycia głowy i okularów przeciwsłonecznych z filtrem. W sposób właściwy należy stosować na skórę preparaty ochronne z filtrem przeciwsłonecznym, a podczas przebywania na słońcu spożywać dużej ilości wody. Jeśli już wystąpi oparzenie słoneczne i przejawia się ono jedynie zaczerwienieniem skóry i umiarkowanym pieczeniem, można zalecić chłodne okłady i preparaty nawilżające, chłodzące dostępne w aptekach bez recepty. W przypadku rozwinięcia się pęcherzy, nadżerek i bólu skóry konieczny jest kontakt z dermatologiem. Niezwłocznego kontaktu z lekarzem wymagają sytuacje, gdy po ekspozycji na słońce występują objawy ogólne, jak bóle głowy, gorączka, nudności, wymioty – przestrzega doktor Szczepanowska.