Brak konkurencyjności i korupcja – takie skutki przewiduje Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów po nowelizacji ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach.
Nowa ustawa śmieciowa weszła w życie na początku tego roku. Zmienia ona system gospodarowania odpadami. Najważniejsza zmiana jaka wynika z ustawy dla mieszkańców to brak samodzielności w wyborze firmy wywożącej nasze śmieci. Tego wyboru w przyszłym roku dokona za nas gmina, a mu będziemy skazani na takiego a nie innego odbiorcę odpadów komunalnych z gospodarstwa domowego. Nie będzie już sytuacji jak obecnie, że w przypadku powiatu lubińskiego mamy do wyboru przynajmniej trzy firmy. O tym, która będzie odbierała nasze śmieci zdecyduje wójt, burmistrz czy prezydent, który wyłoni odbiorcą odpadów w przetargu. W przypadku mieszkańców nie zmieni się kwestia opłaty. Nadal będą musieli płacić – czy najtaniej? Tego niestety nie wiadomo.
Lokalne samorządy mają czas do połowy przyszłego roku na wprowadzenie zmian wymuszonych ustawą i wybranie odbiorcy śmieci.
W ocenie UOKiK nowelizacja przepisów spowoduje powstawanie lokalnych śmieciowych monopoli, zniknie rywalizacja lokalnych firm o klienta, a co najważniejsze jego prawo do bezpośredniego wyboru takiej firmy.
Analiza wykazała, że rynek odpadów komunalnych spełniał do tej pory techniczne i ekonomiczne warunki rynku konkurencyjnego. W ponad 85 proc. przebadanych gmin działały co najmniej dwa podmioty, a przeciętnie w jednej jednostce terytorialnej konkurowało ze sobą ponad czterech przedsiębiorców. Dawało to konsumentom możliwość negocjacji kontraktów, wywierania presji na przedsiębiorców oraz płacenia niższych stawek . W przypadku rynków, na których działa tylko jeden podmiot nie ma on motywacji do obniżania cen i zwiększania jakości swoich usług. Z doświadczeń Urzędu wynika, że monopoliści wykorzystują swoją przewagę dyskryminując klientów czy kontrahentów dowiadujemy się w UOKiK.
Mimo wątpliwości Urząd zwraca również uwagę na pozytywne strony nowych przepisów. W większości gmin, które przejęły „władztwo nad odpadami” zwiększyła się liczba odpadów odbieranych od mieszkańców. Może to mieć wpływ na zmniejszenie ilości nielegalnych wysypisk śmieci.
